Monsoon enter Maharashtra हवामान बदलाचा परिणाम जगभरात दिसून येत आहे. महाराष्ट्र राज्यही यालागून अनुत्तरित राहिलेले नाही. गेल्या काही वर्षांत राज्यात अतोनात उन्हाची लाटा आणि अवकाळी पावसामुळे शेती व्यवसायाला मोठा फटका बसला आहे. यावर्षीदेखील अशाच धोक्याची चिन्हे दिसत आहेत.
मान्सूनची वेळ आणि प्रारंभ
भारतीय हवामान विभागाच्या (आयएमडी) अंदाजानुसार, यावर्षी मान्सूनचे आगमन महाराष्ट्रात 9 ते 16 जूनदरम्यान होण्याची शक्यता आहे. हवामानशास्त्रज्ञ पंजाबराव डख यांच्या मतानुसार, यावर्षी केरळमध्ये मान्सूनचा प्रवेश 28 मे ते 3 जूनदरम्यान होईल. अंदमान निकोबार बेटांवर मान्सूनची प्रवेश झालेला असून, त्याचा पुढील प्रवास मालदीव, कोमोरिन आणि बंगालच्या उपसागरात झाल्याचे आयएमडीने नमूद केले आहे.
यावर्षीचा पावसाळा कसा राहील?
गेल्या वर्षी एल निनो परिस्थितीमुळे भारतभर अल्प पाऊस झाला होता. परंतु यावर्षी एल निनोची परिस्थिती संपुष्टात आल्याने चांगला पाऊस अपेक्षित आहे. ला निना परिस्थितीमुळे पावसाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता आहे.
चक्रीवादळाची धोका
मध्य महाराष्ट्र आणि पुणे जिल्ह्यात चक्रीवादळाच्या अभिसरणाची स्थिती निर्माण झाली आहे. दुपारपर्यंत तापमानात वाढ होईल, त्यानंतर वादळी वारे, विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. वातावरणातील आर्द्रता वाढल्याने अशा परिस्थितीची शक्यता वाढते.
शेतकऱ्यांवर परिणाम
अतिरिक्त पाऊस आणि वादळी वाऱ्यांमुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होण्याची भीती आहे. गेल्यावर्षीच्या दुष्काळामुळे शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या ग्रासलेले असताना, यावर्षीही अशा परिस्थितीला सामोरे जावे लागणार आहे. शेतकऱ्यांना पिकविम्याचा आधार घ्यावा लागणार आहे.
उपाययोजना
शासनाने यावेळी पूर्वतयारी करणे गरजेचे आहे. पुरग्रस्त भागांसाठी निधी आणि साहित्य उपलब्ध करून ठेवावे लागेल. शेतकऱ्यांना पीकविमा योजनेची माहिती देऊन त्यांना सहभागी करण्याचे प्रयत्न करावेत. अशा परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी सर्वांनी एकत्र येणे गरजेचे आहे.
हवामान बदलाच्या या संकटकाळात नैसर्गिक आपत्तींना सामोरे जाण्याची तयारी ठेवणे महत्त्वाचे आहे. शासन, शेतकरी आणि समाज यांनी एकत्रितपणे प्रयत्न केल्यास अशा संकटांवर मात करता येईल. परंतु याकरिता पूर्वतयारी आणि जागरूकतेची गरज आहे.
